Werken en leren
De arbeidsmarkt staat onder druk. Er is meer vraag dan aanbod en mismatch speelt ook een rol in het niet (tijdig) kunnen vervullen van vacatures. Na het derde kwartaal van 2022 stonden er in Nederland tegenover elke 100 werklozen 121 openstaande vacatures (CBS, 2022). Organisaties in heel Nederland hebben hier last van, maar de provincie Zuid-Holland kampt met de grootste tekorten van Nederland (EBZ, 2022). Eén op de vijf bedrijven kan onvoldoende gekwalificeerd personeel vinden en dreigt daarmee economisch gezien, niet te kunnen groeien. Daarnaast scoort Zuid-Holland slecht op het activeren van onbenut arbeidspotentieel: zowel niet-werkende mensen als deeltijdwerkers (EBZ, 2022). Positief is dat voor het eerst in tien jaar het aantal Rotterdammers in de bijstand daalde naar 33.000. Dit komt mede door de conjunctuurveranderingen en door de inspanningen die we samen met partners in de regio al jaren doen in bijvoorbeeld de LeerWerkAkkoorden.
In samenwerking met partners werken wij aan het in lijn brengen van het onderwijs en de vraag op de arbeidsmarkt. Daarnaast willen we een arbeidsmarkt die zich kenmerkt door wendbaarheid en gekwalificeerd talent op alle niveaus. Enerzijds willen we dit bereiken door in te zetten op onderwijs, anderzijds door werken in de haven onder nieuwe doelgroepen te promoten. Het thema 'aansluiting arbeidsmarkt' is voor ons een materieel thema. We werken aan een passende doelstelling.
Human Capital Coalitie Energietransitie
Ook in het haven- en industriecomplex zijn de uitdagingen groot. Het bereiken van klimaatdoelen en het aantrekken en opleiden van voldoende menskracht om de energietransitie waar te maken, vraagt om een structurele regionale aanpak. Hierin werken bedrijven, publieke instellingen, (beroeps)onderwijs, onderzoekers en overheid intensief samen aan het onderhouden en versterken van het regionale innovatie ecosysteem in Rotterdam Rijnmond. In 2022 zijn we begonnen met het opzetten van een Human Capital Coalitie Energietransitie. Hierin werken we samen aan één programmatische en geïntegreerde aanpak ter verbetering van de samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Hierdoor moet het eenvoudiger worden om menskracht te enthousiasmeren, op te leiden en om- en bij te scholen voor de energietransitie in het haven- en industriecomplex.
Het LeerWerkAkkoord haven waarin we jaren samenwerkten met bovengenoemde partners, loopt in het eerste kwartaal van 2023 af. Een aantal grote doelstellingen is gehaald, waaronder de daling van het aantal Rotterdammers op bijstandsniveau naar 33.000. De LeerWerkAkkoorden hebben laten zien dat het investeren in human capital loont en dat dit verder kan worden uitgebreid. Daarom is besloten om op een structurele manier door te werken in een Human Capital Coalitie.
Er is nog veel onbenut arbeidspotentieel in de regio Groot-Rijnmond. Investeringen in scholing, stages, leer-werkplekken en andere ontwikkelactiviteiten zijn daarom essentieel om ervoor te zorgen dat mensen die nu nog aan de kant staan, aan het werk kunnen in het haven- en industriecomplex. Voor scholieren en studenten is dat echter geen vanzelfsprekendheid, omdat niet altijd duidelijk is welke mogelijkheden er zijn om te werken in de haven. Als Havenbedrijf Rotterdam zetten we ons in om dat beeld te veranderen. Dit doen we onder andere door te werken aan een arbeidsmarktcampagne, werken in de haven te promoten, te investeren in een programma 'van wieg tot kade' en door gericht mensen te benaderen die aan het werk kunnen in onze mooie haven. De haven is tegenwoordig een bron van innovaties, technische vooruitgang en het hart van de energietransitie; dat promoten we als Havenbedrijf Rotterdam. Iedereen is welkom om in de Rotterdamse haven te werken.
De ambitie is een arbeidsmarkt die zich kenmerkt door wendbaarheid, voldoende gekwalificeerd talent op alle niveaus en aantrekkelijke carrièrekansen. De nieuwe human capital coalitie zet zich in om talent, menskracht en vakmanschap aan te trekken en te ontwikkelen. De Rotterdamse haven erkent de vraag uit de samenleving voor een groene, digitale, innovatieve, diverse en veilige haven. We werken samen met partners, zowel privaat als publiek en ook met het onderwijs om uitstroom te beperken, instroom te bevorderen en nieuwe doelgroepen hun weg naar de haven te laten vinden. We werkten in 2022 aan diverse projecten.
Techmission010
Het Havenbedrijf Rotterdam is een van de partners van Techmission010. Dit is een loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB)-programma dat zich richt op middelbare scholieren die bezig zijn met het maken van hun profielkeuze. Met Techmission010 laten wij deze scholieren hun talenten ontdekken. We willen ze raken en in beweging krijgen voor een toekomst in de haven en de techniek. Jongeren die al vroeg met het onderwijsveld techniek in aanraking komen, presteren het best. De leerlingen worden in een paar weken tijd ondergedompeld in een spannende wereld waar alles draait om techniek. In totaal hebben dit jaar een paar honderd jongeren uit de regio Rotterdam meegedaan aan Techmission010 en daarmee kennisgemaakt met de mogelijkheden in de techniek en de haven.

Hackathon
Tijdens de Wereldhavendagen van dit jaar organiseerden we samen met de Hogeschool Rotterdam en Techniek College Rotterdam een hackathon voor 700+ studenten. Deze studenten werkten aan vraagstukken rondom de energietransitie in de Rotterdamse haven en daarmee aan de wereld van morgen. De studenten werkten in teams van vijf, vier uur non-stop aan innovatieve oplossingen. Met drie prijswinnende teams kijken we of we hun creatieve oplossingen in de praktijk kunnen toetsen.
Project ‘Port of Opportunities’
‘Port Of Opportunities’ is een samenwerking tussen het Havenbedrijf Rotterdam en ‘Baan in de Haven’ (BIDH). Het project richt zich op het aan het werk krijgen van statushouders, vluchtelingen (onder wie Oekraïners) in de haven. In het haven- en industriecomplex zijn te weinig gekwalificeerde mensen beschikbaar voor de verschillende transities. Met dit project willen we voor werkgevers een nieuwe arbeidspool creëren en kunnen zij concreet handen en voeten geven aan een meer inclusieve arbeidsmarkt.
LOB (Loopbaan Oriëntatie Begeleiding)-programma
Binnen het LOB-programma werken we aan een overkoepelend programma van ‘wieg tot kade’, waarin diverse partners en onderwijsinstellingen waaronder JINC en het EIC samenwerken om kinderen van jongs af aan al op verschillende momenten in hun schoolperiode kennis te laten maken met de haven. Voortzetting van het nieuwe Port Rangers programma was een belangrijk resultaat in 2022.
Informeren van studenten van diverse onderwijsinstellingen
Het afgelopen jaar is veel gedaan aan het informeren van studenten over het werken in de Rotterdamse Haven. Onder meer door het spelen van de serious game Port Constructor, gerichte gastcolleges en door afstudeeropdrachten hebben studenten kunnen leren over de dilemma’s waar de haven voor staat en is hun interesse voor het werken in de haven gewekt. TU Delft, TU Eindhoven, Erasmus Universiteit en Hogeschool Rotterdam namen hieraan deel.
Bridge to possible
Het ‘Bridge to Possible IT-Skills for Digital Transformation'-programma geeft organisaties de kans om meer digitale kennis op te doen. Sinds november 2022 is er een breed cursus- en opleidingsaanbod beschikbaar voor bedrijven in de regio Rotterdam, waarmee huidige werknemers hun basis IT-skills kunnen vergroten. Onder het opleidingsaanbod vallen onder andere een individueel begeleidingstraject tot IT-servicedeskmedewerker bij Fast Lane en een intro-level cursus voor Cybersecurity, Internet of Things en Digitale Transformatie. De IT Campus Rotterdam, Cisco, Randstad, Deltalinqs, gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam werken samen in dit bijzondere project.

Nieuwe arbeidsmarktcampagne in de maak
Ook wij vinden het lastig om goed gekwalificeerd personeel te vinden. Het lukt ons nog steeds om vacatures binnen een redelijke termijn in te vullen, maar de druk neemt toe. Om de juiste mensen aan te trekken en te blijven aantrekken, zetten we fors in op werving/recruitment, deelname aan bedrijvendagen en carrièrebeurzen, het aanbieden van stageplekken en het verzorgen van gastlessen aan studenten. Daarnaast willen we ons nog duidelijker neerzetten als aantrekkelijke werkgever. We bouwen hard aan een nieuwe arbeidsmarktcampagne die appelleert aan de bijzondere toekomst die het Havenbedrijf Rotterdam voor zich ziet, met uitdagende strategische doelen op onder andere het gebied van verduurzaming, energietransitie en digitalisering.
Dilemma: Is het Havenbedrijf Rotterdam verantwoordelijk voor voldoende (gekwalificeerde) medewerkers voor het havenbedrijfsleven (personeelstekort) of is dat een private aangelegenheid?
Het haven- en industriecomplex koerst af op duizenden openstaande vacatures. 5 jaar geleden waren dit er 2.000. Ondertussen blijft werk liggen, omdat er onvoldoende personeel kiest om te werken in de haven. Onze klanten beseffen dat het noodzakelijk is om maatregelen te treffen. Ze vragen hierbij een actieve rol van het Havenbedrijf Rotterdam. Zonder actie vanuit onder andere het Havenbedrijf Rotterdam (in gezamenlijkheid met de gemeente Rotterdam en Deltalinqs) zal het aantal onvervulbare vacatures de komende jaren alleen maar groter worden. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor de concurrentiepositie en het toekomstperspectief van de Rotterdamse haven.
Wat vinden de stakeholders?
De betrokkenen in Rotterdam zijn er van overtuigd dat de huidige uitdagingen te groot zijn om als partijen afzonderlijk op te pakken. Daarom worden lopende en nieuwe initiatieven gebundeld en vindt samenwerking plaats in onder andere de LeerWerkakkoorden. Dit is essentieel om talent, menskracht en vakmanschap aan te trekken en te ontwikkelen voor het haven- en industriecomplex. Het aantrekken en opleiden van voldoende menskracht om onder meer de energietransitie waar te maken, vraagt om een structurele regionale aanpak, waarin bedrijven, publieke instellingen, (beroeps)onderwijs, onderzoekers en overheid intensief samenwerken aan het onderhouden en versterken van het regionale innovatie ecosysteem in Rotterdam Rijnmond. Daarom werken we in Rotterdam aan één programmatische en geïntegreerde aanpak voor het enthousiasmeren, opleiden en om- en bijscholen van de benodigde menskracht voor de energietransitie.
Wat vindt het Havenbedrijf Rotterdam?
Als Havenbedrijf Rotterdam werken we aan een innovatief ecosysteem waarin werkgelegenheid geen bottleneck moet zijn voor onze klanten en waar goed en geschikt onderwijs voldoende aanwezig is. Binnen het Havenbedrijf Rotterdam werken we al enkele jaren aan sociale innovatie in het haven- en industriecomplex. Sociale innovatie gaat vooral over mensen en hun talenten/vaardigheden, de arbeidsmarkt, het onderwijs en de aansluiting van het een op het ander.
De kwaliteit en wendbaarheid van de huidige en toekomstige beroepsbevolking is een cruciale factor voor de economische groei en het vestigingsklimaat van de haven en de regio. De uitdaging voor de regio is om te kunnen anticiperen op de toekomst, mee te veranderen of nog beter: om voorop te lopen en de verandering te leiden in samenwerking met innovatieve bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen. En precies op dat gebied proberen wij als Havenbedrijf Rotterdam een proactieve rol te spelen. We proberen de synergie tussen haven, stad en regio te maximaliseren. We trachten voor iedereen een goede werkomgeving te creëren binnen en rondom het haven- en industriecomplex. We willen daarbij werknemers, werkgevers, scholieren/studenten en mensen zonder werk klaar maken voor (toekomstig) werk in de haven van Rotterdam. We profileren de Rotterdamse haven als een moderne haven waar nationale en internationale werkgevers investeren en werknemers, studenten en scholieren graag (willen) werken.