Ondermijnende criminaliteit

Ondermijning, vermenging van onder- en bovenwereld (vaak drugsgerelateerd), is in toenemende mate een probleem voor de Rotterdamse haven. Criminelen benaderen bedrijven en hun medewerkers om informatie en toegang tot terreinen te krijgen in het haven- en industriecomplex. Het ronselen en omkopen van deze havenmedewerkers gaat vaak gepaard met stevige intimidaties.

Het programma 'ondermijnende criminaliteit' richt zich voornamelijk op harde schendingen van de veiligheid in de haven door drugssmokkel, mensensmokkel, fraude en corruptie. De KPI wordt gemeten door:

Verhogen van de bewustwording – te meten via een kwalitatieve beoordeling;
Verbeteren toezicht – te meten op voortgang op het project ‘Virtueel hek’.
De doelstelling voor deze KPI is de kleur 'groen'. In 2023 scoorden we oranje en is de doelstelling niet gehaald.

Het verhogen van bewustwording hebben we door onze ketenpartners in de Uitvoeringsagenda met een cijfer laten beoordelen door de vraag te stellen ‘Hoe succesvol is het Havenbedrijf Rotterdam geweest in het verhogen van de awareness van ondermijning in het huidige jaar?’. We hebben de uitvraag aan 30 mensen gedaan. Er zijn 12 reacties gekomen en één persoon onthield zich van het geven van een cijfer. We berekenen de uitkomst door het hanteren van de eNPS-methode. Op basis van de gegeven scores scoorden we 0. We steken veel effort in bewustwording, maar een score van 9 of hoger is lastig te halen omdat de problematiek ernstig is en ons handelen niet zal leiden tot het oplossen van de drugsproblematiek.

Voor de KPI virtueel hek kijken we naar scope en tijd. Dit project doen we samen met de Douane en Politie. Camera's kunnen niet altijd binnen de gestelde scope van het project worden geplaatst. Dat kan te maken hebben met het krijgen van toestemming van bedrijven, het niet mogen verstoren van het broedseizoen of dat de infrastructuur nog ontbreekt.

Ondanks het feit dat we onze doelstelling over 2023 niet haalden, wordt het project wel als succesvol gezien, ook door onze partners. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft dit systeem aangelegd en doorontwikkeld waardoor toezicht, pakkans en bewijslast verbeteren.

Onze inspanningen

De verschillende vormen van drugssmokkel gaan gepaard met corruptie. Weerbaarheidstrainingen, voorlichtingscampagnes en een betere screening van havenpersoneel moeten dit helpen tegengaan. Overheden en bedrijven werken intensief samen om barrières op te werpen en de veiligheid in de haven te vergroten.

Het Havenbedrijf Rotterdam (de Havenmeester heeft wel enkele formele taken) voelt een maatschappelijke verantwoordelijkheid om criminaliteit binnen het haven- en industriecomplex tegen te gaan. Mensen moeten veilig in de haven kunnen werken en slachtoffers, economische schade en imagoschade moeten worden voorkomen. We doen dit door intensief samen te werken met publieke partijen, zoals de gemeente Rotterdam en opsporingsautoriteiten (Politie, Douane, FIOD, Openbaar Ministerie, Belastingdienst, Regionale Informatie- en Expertise Centra) en het bedrijfsleven. Kennis wordt uitgewisseld en waar mogelijk barrières opgeworpen in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit en de import van verdovende middelen en mensensmokkel.

Acties die we al ondernemen:

Security by design door bij nog in te richten bedrijfsterreinen die risico lopen om met ondermijning te maken te krijgen de fysieke veiligheid te toetsen en extra eisen te stellen aan de beveiliging.
Door het installeren van 300 slimme camera’s op strategische posities draagt het Virtueel hek bij aan een scherper toezicht, hogere pakkans van criminelen en betere bewijslast. Met intelligente software herkent het systeem illegale patronen vroegtijdig en krijgen centralisten in de meldkamer van Douane en Politie hier melding van. Ook de Havenmeester Rotterdam gebruikt het systeem om toezicht te houden op het water. In 2024 zal het systeem verder worden uitgebreid.
Het organiseren en faciliteren van overleggen tussen bedrijven uit risicosectoren in de haven en de publieke partners zoals Douane, Politie en gemeente Rotterdam. In deze kennisplatforms en Information Sharing centers wordt informatie uitgewisseld, best practices besproken en de laatste ontwikkelingen op gebied van ondermijning gedeeld.
‘Ken je klant’-project, waarin we nauw samenwerken met de Zeehavenpolitie en de gemeente Rotterdam om de integriteit van nieuwe en/of potentiële klanten beter te beoordelen en/of te monitoren.
Het Havenbedrijf Rotterdam investeert financieel en met support in de Vertrouwensketen van Portbase om pincodefraude tegen te gaan. Met pincodefraude worden drugs geïmporteerd en vinden ladingdiefstallen plaats. In 2023 is het systeem getest en de implementatie gestart. In 2024 wordt het systeem verder uitgerold, zodat pincodefraude zo snel mogelijk tot het verleden behoort.

Naast de genoemde projecten waar het Havenbedrijf Rotterdam in investeert en of de trekker van is, werken we mee aan tal van andere projecten die de veiligheid in de haven verder moeten verbeteren. De divisie Havenmeester en het Havenbedrijf Rotterdam trekken hierin gezamenlijk op om ondermijning in de haven zoveel mogelijk tegen te gaan.

Screenen medewerkers

In 2023 besloten we om bij de werving en selectie van nieuwe medewerkers een standaard screening uit te voeren die verder gaat dan alleen het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Vanaf 2024 checken we ook identiteit, diploma’s en referenties. Daarnaast moeten medewerkers een integriteitsverklaring ondertekenen. Voor nieuwe medewerkers in functies met een hoog veiligheidsrisico, zoals managers, geldt daarnaast een aanvullende screening die naar de aard van de functie kan variëren. Screening gaat ook gelden voor externe medewerkers.

Al onze medewerkers krijgen voortaan elke vijf jaar het verzoek om een VOG op te vragen. Daarnaast kan bij functiewijziging een ander risicoprofiel van toepassing zijn, waardoor weer aanvullende screeningsvereisten kunnen gelden. Als een screening bijzonderheden oplevert, kijken we altijd naar de feiten, omstandigheden en proportionaliteit.