Veiligheid

Het grote belang van veiligheid

De zorg voor veiligheid in het haven- en industriecomplex is een van onze belangrijke verantwoordelijkheden.

Dit doen we voor de scheepvaart, maar ook voor omwonenden, werknemers in de haven, bedrijven en (recreatieve) gebruikers van het havengebied. Daarbij gaat het altijd om een goede samenwerking. CEO en COO a.i. Boudewijn Siemons: ‘Ik geloof op veiligheidsgebied heel erg in hardware, software en mindware. Die behoeven alle drie aandacht. Hardware is dat je met veilige spullen werkt. De software zijn de procedures en de regels. En mindware is de veiligheidscultuur. Wat voor openheid heb je met elkaar? Hoeveel interesse heb je in elkaar? Veiligheid is iets dat je elkaar moet gunnen. Je moet ook op elkaar willen letten. Je moet elkaar aan durven spreken.’

Naast nautische veiligheid gaat het om veiligheid op projecten, scheeps- en milieuveiligheid, waterveiligheid, ondermijnende criminaliteit, arbeidsveiligheid en cybersecurity. We monitoren voortdurend het ‘veiligheidslandschap’ en delen onze kennis en kunde over de verschillende onderwerpen.

Nautische veiligheid

De (Rijks)Havenmeester (DHMR) van Rotterdam heeft meerdere taken en is 24/7 verantwoordelijk voor een veilige, vlotte en duurzame afwikkeling van de scheepvaart in de haven. Dit gebeurt door nauw samen te werken met loodsen, sleepdiensten, roeiers, terminals, rederijen en andere partners in de haven. U leest meer over de taken en acties van de divisie Havenmeester op onze website. Bij het uitvoeren van de taken maken de medewerkers gebruik van innovatieve oplossingen. De haven vraagt om een meer integrale benadering van toezicht en handhaving en de manier waarop we incidenten bestrijden. Belangrijke ontwikkelingen, zoals de energietransitie en digitalisering gaan over alle modaliteiten heen. Daarom werkt de Havenmeester steeds efficiënter met een beter en slimmer toezicht. Havenmeester René de Vries: ‘We zien de wereld om ons heen veranderen. De energietransitie vraagt van ons als DHMR om deels anders te gaan werken om dezelfde hoge kwaliteit te behouden. De digitale transitie en de technologie waar we mee werken verandert ook. We omarmen niet alleen nieuwe technologie, we leren er ook mee werken. En datagedreven vormt een steeds belangrijker onderdeel van ons denken en doen.’

Dynamische Under Keel Clearance

Het Loodswezen, Rijkswaterstaat en de divisie Havenmeester hebben onderzoek laten doen naar scheepsbewegingen van Ultra Large Container Vessels (ULCV’s) in de aanloop naar Rotterdam. De aanleiding was het incident in 2019 met de MSC Zoe boven de Waddeneilanden. De uitkomst van het onderzoek was voor De Havenmeester en het Loodswezen reden om vanaf 1 november 2023 een alternatieve pilot boardinglocatie in de aanloop naar Rotterdam te implementeren voor arriverende ULCV’s met een diepgang vanaf 16 meter. Kortere schepen hebben geen kritische maximale dynamische diepgang. Uitgaand is er voldoende diepte beschikbaar, maar een aanbevolen route zal deel uitmaken van de communicatie. 

Ongevallen

• De doelstelling voor de NSI bedraagt een cijfer gelijk aan of hoger dan 7,0. Het gerealiseerde NSI-cijfer voor 2023 is een 7,51; daarmee haalden we onze doelstelling.

• Het streven voor major nautische incidents is altijd nul. In 2023 hebben we geen major incidents gehad.

Scheeps- en milieuveiligheid

Inspecteurs van de divisie Havenmeester controleren of schepen de regels op het gebied van milieu en veiligheid naleven. De mate waarin een geïnspecteerd schip voldoet aan de wet- en regelgeving, bepaalt de hoogte van de Safety Environmental Index (SEI). Voldoet een schip aan alle normen, dan scoort deze een 10 op een schaal van 0 tot 10. De gemiddelde score van alle geïnspecteerde schepen is de SEI. Hiervoor is de norm een 7,0. In 2023 kwam dit cijfer uit op 7,63 en haalden we de norm. Afhankelijk van de zwaarte van de overtreding krijgt de kapitein van het schip een waarschuwing of een proces-verbaal. Dit wordt geregistreerd in HaMIS. Bij sommige overtredingen komen de inspecteurs nog een keer terug voordat het schip de haven van Rotterdam mag verlaten.

Naleving Havenbeveiligingswet en internationale ISPS Code

Port security werkt als barrière tegen terrorisme, ondermijnende criminaliteit en cyberaanvallen. We investeren doorlopend in het weerbaarder maken van de haven tegen deze dreigingen. Naast ondermijnende criminaliteit en cybersecurity moeten we ook voldoende voorbereid blijven op terroristische dreigingen. U leest hier meer over ondermijnende criminaliteit en hier meer over cybersecurity. Als Port Security Officer is de (Rijks)Havenmeester verantwoordelijk voor de naleving van de beveiligingsvoorschriften voor terminals, zoals vastgelegd in de Havenbeveiligingswet. De divisie Havenmeester zorgt voor certificering volgens de International Ship and Port facility Security code (ISPS) en ziet toe op de naleving. De Europese Commissie stelde in september 2023 dat de beveiligingsmaatregelen aan de openbare kades van de Park- en Lloydkade niet voldeden aan de ISPS-code. Dit betekende dat vanaf 20 oktober geen zeeschepen meer mochten afmeren op deze locaties. In november 2023 is een tijdelijke werkbare oplossing gecreëerd, waardoor de Parkkade weer beschikbaar is voor scheepvaart.  

Drones steeds belangrijker

Camera's, zowel vast geïnstalleerd als mobiele varianten zoals drones, zijn steeds meer aanwezig in de haven. Drones assisteren scheepvaartmeesters van patrouillevaartuigen bij incidenten zoals waterverontreiniging. Ze kunnen snel de omvang van een olievlek vaststellen, de bron identificeren en zelfs lokaliseren waar zware voorwerpen overboord zijn gevallen. Dit stelt hen in staat naburige schepen tijdig te waarschuwen en aanvaringen te voorkomen. Drones ondersteunen ook bij inspecties van kades en andere infrastructuur in de haven. Ze voeren controles en metingen uit, wat de efficiëntie verbetert en de veiligheid verhoogt. 

U-space Airspace

Het Havenbedrijf Rotterdam lanceerde een U-space Airspace prototype om zich voor te bereiden op de komst van drones in de toekomstige haven van Rotterdam. Dit prototype biedt inzicht in luchtruimbeheer, creëert kansen voor drone-operators en evalueert de effecten van luchtverkeersleiding voor drones in het ongecontroleerde luchtruim van Europoort en de Maasvlakte. De haven streeft ernaar een voorbeeld te zijn voor landelijke uitbreiding, zoals boven stedelijke gebieden.

Cameratoezicht officieel van start

Het gebruik van camerabeelden gaat in de toekomst een steeds grotere rol spelen bij de afhandeling van de processen van de divisie Havenmeester. In oktober 2022 begonnen vier collega's officieel in hun nieuwe functie als cameratoezichthouder op het Haven Coördinatie Centrum. Ze maken gebruik van het cameranetwerk van politie, douane en het Havenbedrijf Rotterdam. In 2023 groeide het aantal camera’s (virtueel hek) in het Rotterdamse haven- en industriecomplex van 225 naar 300. Hierdoor kunnen de Zeehavenpolitie, Douane en de divisie Havenmeester nog beter hun controlerende werk doen.