Stikstofproblematiek
De impasse rondom stikstofemissies is één van de grote uitdagingen van de Rotterdamse haven. De stikstof-uitstoot in Nederland moet fors naar beneden. We onderkennen dat er als het om stikstof gaat actie nodig is voor de natuur in Nederland. Er is ook actie nodig als het gaat om klimaat en energietransitie. De huidige onzekerheid rond stikstofruimte en vergunningverlening vormt een forse uitdaging voor de benodigde investeringen. Dit geldt ook voor potentiële investeringen van (nieuwe) klanten. Als Nederland in deze fase van de energietransitie buiten de boot valt bij cruciale investeringen in nieuwe activiteiten en deze investeringen elders plaatsvinden, heeft dat grote consequenties voor het toekomstige concurrentievermogen van de industrie. Er moet een daadkrachtige integrale aanpak komen die zekerheid biedt voor de lange termijn. Samen met het Rijk, de provincie Zuid-Holland, de gemeente Rotterdam en Deltalinqs blijven we actief zoeken naar oplossingen. Belangrijk voor de ontwikkeling van de haven is dat de provincie Zuid-Holland een stikstofbank voor de haven heeft ingesteld. Hiervoor kochten wij stikstofruimte bij een beperkt aantal partijen en voegden dit toe aan de stikstofbank. Dit maakt extern salderen makkelijker en efficiënter. Daarnaast willen we met behoud van de beschermde natuur een nieuwe gebiedsaanpak ontwikkelen om de gewenste transitie van het Rotterdamse haven- en industriegebied mogelijk te maken.
In de tussentijd passen we per project maatwerk toe. Door de toepassing van maatregelen, zetten we in op zo min mogelijk depositie. Voorbeelden van maatregelen zijn deels gebruik van elektrisch materieel bij bouw en onderhoud en een andere manier van baggeren. Het principe is dat er onder lage druk een grote hoeveelheid water op de bodem wordt gespoten. Het slib mengt zich met het water en stroomt weg naar een dieper stuk van de waterbodem. Deze manier van baggeren gaat sneller en het is makkelijker om specifieke plekken te bereiken. Bovendien scheelt het CO2-uitstoot omdat er geen volle baggerschepen meer naar losplaatsen varen.
Vervolgens passen we de wettelijk beschikbare instrumenten toe, zoals voortoets, ecologische beoordeling, in- & extern salderen en de ADC-procedure (de ADC-toets heeft een streng toetsingskader dat in de Wet Natuurbescherming is opgenomen). Zo is in het project Porthos de voortoets toegepast en concludeerde de Raad van State op 16 augustus dat met het ecologisch onderzoek is aangetoond dat de stikstofdepositie van Porthos géén significante effecten heeft op nabijgelegen natuurgebieden. Op 18 oktober 2023 namen de partners binnen het project Porthos de definitieve investeringsbeslissing. U leest er hier meer over.
Handelingsperspectief via stikstofbank
Zolang het stikstofprobleem niet is opgelost, proberen we projecten die stikstofruimte nodig hebben te helpen door toepassing van de mogelijkheden die vergunningverlening biedt. Een van die mogelijkheden is extern salderen binnen of buiten de haven; beide via de stikstofbank van de provincie. Van rechten die in die stikstofbank komen, gaat minimaal 30% naar natuurontwikkeling. Voor het resterende gedeelte beslist de provincie in overleg met ons aan welke projecten die ten goede komen. Wij hebben van drie partijen stikstofruimte verworven en ingebracht in de stikstofbank. In 2023 is nog geen gebruik gemaakt van de stikstofbank. Wel blijkt het van groot belang om investeringen mogelijk te maken en daarmee handelingsperspectief te bieden voor de ontwikkeling van diverse nieuwe en energietransitie gerelateerde projecten.