Aansluiting arbeidsmarkt

In de haven zien we ontwikkelingen die een grote impact hebben op de arbeidsmarkt. De overgang naar de nieuwe, vooral schone economie waarin de energietransitie en digitalisering centraal staan en het daarop aansluiten van bedrijvigheid, opleidings- en arbeidspotentieel is de opgave waar we voor staan. Onze regio kent daarin veel uitdagingen: een grote vraag naar gekwalificeerd personeel en daartegenover een mismatch tussen talent, opleiding en werk. Hierdoor bestaat er al jaren een sterke behoefte aan continue samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven. Dit deden we al langere tijd binnen het LeerWerkAkkoord Haven. Dit akkoord liep in 2023 af, waardoor er behoefte bestond aan een nieuwe coalitie.

In januari 2023 ondertekenden zes partijen de intentieverklaring van de Human Capital Coalitie Energietransitie (HCCE). Deltalinqs, Hogeschool Rotterdam, Techniek College Rotterdam, Scheepvaart en Transport College (STC), gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam werken in deze coalitie samen aan een passend arbeids- en onderwijsaanbod om daarmee de energietransitie in het Rotterdamse haven- en industriecomplex Rotterdam mogelijk te maken. De HCCE heeft een duidelijke ambitie: een arbeidsmarkt die zich kenmerkt door flexibiliteit, voldoende gekwalificeerd talent op alle niveaus en aantrekkelijke carrièrekansen.

In 2023 zijn de volgende mijlpalen behaald:

In januari 2023 is de gezamenlijke subsidieaanvraag voor het Just Transition Fund (JTF) aangevraagd voor de HCCE. Havenbedrijf Rotterdam is penvoerder voor de JTF-aanvraag.
Tijdens de Wereldhavendagen was de apotheose van de campagne ‘werken in de Rotterdamse haven’. Een website biedt alle benodigde informatie over werken in en studierichtingen ten behoeve van de haven. Met de hieraan gekoppelde campagne zijn we op veel plekken aanwezig. Het afgelopen jaar bijvoorbeeld op de Studiekeuzebeurs in Ahoy en Match tijdens de Wereldhavendagen. De banenwijzer op de website www.werkeninderotterdamsehaven.nl is meer dan 12.500 keer ingevuld, 100 bedrijven sloten zich aan en het totale bereik van de campagne was ongeveer twaalf miljoen weergaven. Bedrijven in het haven- en industriecomplex kunnen zich kosteloos aansluiten voor meer zichtbaarheid onder werkzoekenden.
Loopbaanoriëntatie haven. In 2023 is er een uitbreiding gerealiseerd van het Port Rangers programma. Leerlingen op basis-, voortgezet-, beroeps-, en wetenschappelijk onderwijs komen met dit programma meermaals met de haven in aanraking in de context van een potentiële carrière. Dit is een samenwerking van EIC Mainport, JINC, Maritiem Museum, Belasting- en douanemuseum, IT Campus Rotterdam en Futureland (straks Portlantis) en fungeert als een van de doorbraakprojecten van de HCCE.
Voor de doorontwikkeling van beroeps-, en wetenschappelijk onderwijs, in het kader van de energie transitie en digitale transitie, werkten we in 2023 samen met de HCCE-partners. Deze samenwerking richt zich op de energietransitie en digitale transitie. Daarnaast leverden we inhoudelijke casussen aan opleidingsinstellingen op deze terreinen. We gaven ook presentaties over de Rotterdamse haven en de mogelijkheden om er te werken, studenten te begeleiden en stagiairs te verwelkomen.
Het project Inclusieve Haven zet zich in voor het realiseren van een inclusieve bedrijfscultuur bij organisaties in het haven- en industriecomplex. Het doel is dat mensen willen (blijven) werken in de Rotterdamse haven en dat er optimaal gebruik wordt gemaakt van de diverse talenten en vermogens op de arbeidsmarkt. Tijdens drie evenementen die we samen organiseerden met Maritieme Delta en Deltalinqs stonden bewustwording en het uitwisselen van ervaringen met diversiteit en inclusie centraal. Een plan van aanpak bevat een door TNO ontwikkelde diversiteitsscan. Daarmee kunnen bedrijven werken aan het versterken van de eigen (inclusieve) bedrijfscultuur.
Het project Port of Opportunities bemiddelt tussen statushouders en werkgevers en zorgt ervoor dat statushouders uit de omgeving van Rotterdam een arbeidsplaats krijgen bij werkgevers in de Rotterdamse haven. In 2023 vonden 118 statushouders op deze manier werk.

‘Voor het oplossen van de arbeidsmismatch moeten we een lange adem hebben’

In 2023 ondertekenden zes partijen een intentieverklaring tot het vormen van de 'Human Capital Coalitie Energietransitie'. Daarmee startte een gezamenlijke aanpak gericht op het aantrekken en behouden van voldoende en gekwalificeerd personeel. Dat dit initiatief hard nodig is, blijkt uit het grote aantal vacatures in de haven. Zowel voor praktisch als theoretisch geschoolde werknemers in de haven. Ron Kooren is bestuursvoorzitter van het Albeda College, een van de belangrijke opleidingsinstituten in de regio Rotterdam: ‘Het oplossen van de mismatch op de arbeidsmarkt vraagt om een slimme, inclusieve en marktgerichte aanpak.’

Wat is er aan de hand op de arbeidsmarkt in de Rotterdamse haven?

‘Er is een grote vraag naar gekwalificeerd personeel bij de ruim drieduizend bedrijven in het Rotterdamse haven- en industriecomplex. Daarnaast vereist het aansluiten van werk op talent en opleiding veel aandacht. Vooral door de energietransitie zijn de komende jaren nog eens duizenden extra werknemers nodig. We zien dat er binnen Groot Rijnmond sprake is van een hevige concurrentie met andere bedrijfstakken. Want ook binnen bijvoorbeeld de zorg en gastvrijheid zijn organisaties hard op zoek naar geschikt personeel. De afgelopen jaren hebben we natuurlijk niet stilgezeten en zijn tal van oplossingen gelanceerd, met niet helemaal het gewenste resultaat. We moeten nu duidelijke keuzes maken en ervoor zorgen dat we een lange adem hebben.’

Welke oplossingen zijn er voor de mismatch?

‘Er zijn verschillende oplossingen nodig. In de eerste plaats vind ik een inclusieve aanpak belangrijk, waarbij we het imago van de haven verbeteren. Bedrijven moeten streven naar een divers personeelsbestand, waarbij jongeren zich welkom en gewaardeerd voelen, ongeacht hun achtergrond. Ten tweede kies ik voor een marktgerichte aanpak, waarbij de haven zich actief positioneert als een aantrekkelijke plek om te werken. Dit vereist doeltreffende marketing en communicatie, zichtbaar op verschillende platforms, waaronder sociale media en in de stad en wijde omgeving. En niet na een halfjaar stoppen, maar een langere periode volhouden. In de derde plaats stel ik voor om financiële incentives te bieden, zoals het combineren van betaald werken met een opleiding.’

Wat moet de rol zijn van het Havenbedrijf Rotterdam?

‘Omdat het Havenbedrijf Rotterdam zich primair richt op taken als de ontwikkeling en het beheer van de haven, ligt het voor de hand om ondersteuning te bieden aan initiatieven die de arbeidsmismatch aanpakken. Dan denk ik vooral aan financiële steun, maar ook aan de rol van aanjager. Het Havenbedrijf Rotterdam zou een extra motivatie kunnen vinden in het feit dat een gebrek aan adequaat personeel uiteindelijk de concurrentiepositie van de gehele haven kan aantasten. Voor mij is het duidelijk dat het aanpakken van de mismatch op de arbeidsmarkt in de Rotterdamse haven een gecoördineerde inspanning vereist, waarbij diverse belanghebbenden samenwerken om een inclusieve, aantrekkelijke en goed beloonde werkomgeving te creëren. Er is urgentiebesef, maar vasthoudende aandacht en voortdurende inzet zijn cruciaal voor succes.’